രാജസ്ഥാനിലെ പുഷ്‌കറിലെ പുഷ്കർ ഒട്ടക മേള ഹിന്ദു മാസമായ കാർത്തികിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന മേളയാണ്, ഈ വർഷത്തിൽ നവംബർ 1 മുതൽ 9 വരെയാണ്. അഞ്ച് മുതൽ എട്ട് ദിവസം വരെ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന മേള, കാർത്തിക് പൂർണിമ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന പൗർണ്ണമി നാളിൽ സമാപിക്കുന്നു. മേളയുടെ ഭാഗമായി കൃഷി ജാഗരണും പങ്കെടുത്തു.
ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കന്നുകാലി മേളകളിൽ ഒന്നാണ് പുഷ്തർ മേള. ഒട്ടകങ്ങൾ, കുതിരകൾ, കന്നുകാലികൾ എന്നിവ വാങ്ങുന്നതിനൊപ്പം വിവരങ്ങൾ കൈമാറുകയും ചെയ്യുന്നു. പുഷ്കർ തടാകത്തിന്റെ തീരത്താണ് മേള നടക്കുന്നത്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് സന്ദർശകരെ ഇത് ആകർഷിക്കുന്നു. മരുഭൂമിയിലെ ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരുടെയും രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെയും സംസ്കാരത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതാണ് പുഷ്കർ മേള.
പുഷ്കർ ഒട്ടകമേളയുടെ ചരിത്രം
ഹിന്ദു കലണ്ടറിലെ പുണ്യമാസമാണ് കാർത്തിക മാസം. എല്ലാ വർഷവും പുഷ്കറിൽ കാർത്തിക ദിനങ്ങൾ ആഘോഷിക്കുന്നതിനായി കാർത്തിക പൂർണിമ ഉത്സവം എന്ന പേരിൽ ഒരു ഉത്സവം നടത്താറുണ്ട്. ഉത്സവത്തിനെത്തുന്ന കച്ചവടക്കാരെയും കന്നുകാലികളെ മേയ്ക്കുന്നവരെയും ആകർഷിക്കുന്നതിനാണ് പുഷ്കർ ഒട്ടകമേള ഒരുക്കിയത്.
പുഷ്കർ ഒട്ടക മേളയുടെ പ്രാഥമിക ശ്രദ്ധ ഒട്ടകക്കച്ചവടമായിരുന്നു, ഇത് പിന്നീട് കുതിരകളിലേക്കും കന്നുകാലികളിലേക്കും വ്യാപിച്ചതാണ്.
മേളയുടെ യഥാർത്ഥ ഉദ്ദേശ്യം വ്യാപാരികളെ ആകർഷിക്കുകയും വാണിജ്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി എല്ലാവരേയും ഒരുമിച്ച് കൊണ്ടുവരികയും ആയിരുന്നുവെങ്കിലും, മേള ഇപ്പോൾ രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനത്തെ ഏറ്റവും വലിയ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായി മാറിയിരിക്കുന്നു. മേളയുടെ മൂല്യം മനസ്സിലാക്കി, സംസ്ഥാന സർക്കാർ അതിന്റെ വികസനത്തിനായി പരമാവധി കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നുണ്ട്, ഇന്ന് ഇത് കന്നുകാലി വ്യാപാരികൾക്ക് കന്നുകാലികളെ വാങ്ങാനും വിൽക്കാനും കഴിയുന്ന ഒരു ഇടം മാത്രമല്ല ഇന്നിതിപ്പോൾ.
ലോകമെമ്പാടും ഇത് പ്രശസ്തമാണ്
ഭൂമിയുടെ എല്ലാ കോണുകളിൽ നിന്നും 200,000-ത്തിലധികം ആളുകൾ പുഷ്കർ ഒട്ടക മേള സന്ദർശിക്കുന്നു.
പുഷ്കർ ഒരു ചരിത്ര നഗരമാണ്
മോഹൻജൊ-ദാരോയുടെ പുരാതന നാഗരികതയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ ഹിന്ദു ഇതിഹാസങ്ങളിൽ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന പുഷ്കറിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
പുഷ്കർ തടാകം വിശുദ്ധമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു
പുഷ്കർ തടാകത്തിൽ കുളിക്കുന്നത് ഹിന്ദുക്കൾക്ക് ഒരു പ്രധാന പുണ്യ പ്രവർത്തനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ മേളയ്ക്ക് മാത്രമല്ല, മതപരമായ കാരണങ്ങളാലും ധാരാളം ആളുകൾ പുഷ്കർ സന്ദർശിക്കുന്നു.